વૈવિધ્યસભર સાહિત્યનો રસથાળ

mother helping her daughter use a laptop 1
બાળકોને 'મફત' અને 'ફરજીયાત' શિક્ષણ આપવા દેશનો પ્રત્યેક નાગરિક કટિબદ્ધ બને અને સરકારે ભવિષ્યમાં તમામ પ્રકારની શાળાઓમાં ૧૦૦ % ફી માફી કરવી પડે એવી આશા રાખીએ..

સર્વને શિક્ષણનો હક્ક (Right To Education)

12
જો ભગવાન કશુંક માંગવાનું કહે તો હું અઢળક મોહ માંગુ. મોક્ષ લઈને શું કરીશું? તારી આંખોના સાત દરિયામાં મારી નાવ વહેતી મૂકું પછી એ જ્યાં પહોંચે એ જ મોક્ષ ન કહેવાય?

કહેવાઈ જવાનો મોક્ષ – નેહા રાવલ

જેના ફક્ત પુરાવા છે પણ લેખિત ઇતિહાસ નથી એવી માનવ સંસ્કૃતિને જાણવા સમજવાની ઈચ્છા લગભગ દરેક વ્યક્તિને હોય છે. આવા જ એક યુગની વાર્તા લઈને આવ્યો છે 'લોથલનો શિલ્પી'

લોથલનો શિલ્પી : ગોપાલ ખેતાણી; વાર્તા વિવેચન – એકતા નીરવ દોશી

અષાઢ મહિનાની પૂનમે ગુરુપૂજન કરી ગુરુપૂર્ણિમાનો ઉત્સવ ઉજવવાની પરંપરા છે. આ ચાર મહિનામાં ન તો વધુ ગરમી હોય, ન વધુ ઠંડી. એટલે ઋતુચક્ર પ્રમાણે આ ચાર મહિના ઉત્તમ છે.

ગુરુ એટલે? ગુરુની જરૂર શા માટે?

8
ગીતાબેનને એક પ્રસંગમાં હાજરી આપવા પિયર જવાનું થયું. સુનિલભાઈ ખુશ હતા, 'ત્રણ દિવસ હું રાજા. મને જેમ ફાવે તેમ રહીશ. નૉ કટકટ એન્ડ નૉ રોકટોક.' તેમણે વિચાર્યું.

દુપટ્ટાએ ઉઘાડું કીધું કમઠાણ..

6
જે પાણીમાં પગ પલાળી બેઠી હતી ત્યાં ઘણી માછલી હતી. બેસવાની બહુ મજા આવી. નીચે માછલી જોઉં કે ઉપર પક્ષી શોધું તેવી મારી હાલત હતી.

સીતા માતા વન્યજીવ અભયારણ્ય..

1
પ્રેમીઓ કહે છે, હમેં ઔર પાસ કોઈ લાયેગા' અહીં કોઈનું આગમન અભિપ્રેત છે. ઇન્દીવરના 'સારા પ્યાર તુમ્હારા...' ગીતના શબ્દોમાં નિહિત પ્રેમની પ્રગાઢ અભિવ્યક્તિ છે.

‘સારા પ્યાર તુમ્હારા..’ ગીતની અંતરંગ વાતો

2
મારી સહેલીના ‘પ્રેમલગ્ન’ને મેં નજીકથી નિહાળ્યું, બંનેને સાથે જોતા લાગ્યું જ નહીં કે એમની વચ્ચે ક્યારેય પ્રેમ થયો હશ! એક રસવિહીન, શુષ્ક સંબંધ...

સંબંધનો અર્ક..! – મીરા જોષી

2
નિરોગી હોવું, ઋણરહિત હોવું, દેશભ્રમણ કરવું, સ્વાધીનતા પૂર્વક ધનાર્જન કરવું, હંમેશા નિર્ભય રહેવું, સજ્જનોનો સંગ કરવો. હે રાજન્ પૃથ્વી પર મનુષ્યના આ છ સુખ છે.

નીતિશતકના મૂલ્યો (૮) – ડૉ. રંજન જોષી

12
આપણને ગઝલ, કાવ્ય કે નાટક ગમે છે કારણ એમાં રસ છે. રસને સ્વરૂપ નથી, બંધારણ નથી. 'મને રસ છે' કે 'મને રસ નથી પડતો' એ વાત આપણે કહીએ છતાં રસ શું છે એ સમજાવી શકતા નથી.

નવરસ એટલે શું? ભાવ એટલે શું?

પેપર ફૂટી જાય, આડેધડ ચેક થાય છે. ચેક કરવાવાળાએ ટેસ્ટી ચા પીધો હોય ત્યારે સારા માર્ક આપે નહીંતર ચોકડા. ઉત્તરવહીને એક પછી એક ઘા કરવામાં આવે, ડબલાની અંદર પડે એ પાસ

જીવનનો ખેલ – કોઈ પાસ કોઈ ફેલ

4
બે વ્યક્તિ ભેટે એ પહેલા એમની ફાંદ ભેટી લેતી હોય છે ને! તકલીફ એ પણ ખરી કે તારા માલિકોને નાડાંવાળાં કપડાંનું નાડુ ક્યાં બાંધવું એ મૂંઝવણ યક્ષપ્રશ્ન જેવી જ હોય છે.

ફાંદને પત્ર.. – નેહા રાવલ

8
ગધ્યાત્મ્ક મંત્રોને ‘યજુ’ કહે છે. યજુર્વેદ યજુમંત્રોનો સંગ્રહ છે. यजु: શબ્દ यज् ધાતુ પરથી આવ્યો. દેવ સંબંધી કાર્ય માટે યજન શબ્દ વપરાય છે. આ કાર્ય એટલે યજ્ઞ.

યજ્ઞ : શા માટે? – શ્રદ્ધા ભટ્ટ

14
બીજના અંકુરણમાં, વૃદ્ધિ-વિકાસમાં, પ્રથમવાર કળી બેસવાની કે કળી ખીલીને ફૂલ બનવાની, ફૂલમાંથી ફળ અને એ જ ફળમાં બીજ હોવાના મૂળમાં રહેલી શક્તિને શું કહીશું?

બીજમાં વૃક્ષ તું.. – મયુરિકા લેઉવા બેંકર

5
સમયના પાબંદ ગનુએ કેવો બફાટ કર્યો અને તેનો સમય ખોરવી નાખવા શેઠે કેવો પેંતરો રચ્યો તે જાણવા, સમય ગુમાવ્યા વગર વાંચો અર્ધસત્ય ઘટના પર આધારિત તદ્દન નવું નજરાણું..

ટાઇમ એટલે ટાઇમ : ગનુના કરમની કઠણાઈ..

3
આ છે વરસાદમાં ભીંજાવાની અને કોઈને ભીંજવી દેવાની મોસમ. રમેશ પારેખની કલમની ભીની માટીમાંથી ઉઠતી સોડમને માણવાની મોસમ. વરસાદી ફોરાં ઝીલી ઉપરછલ્લું જ શાને ભીંજાઈએ?

રમેશ પારેખની કલમની સોડમ : ‘વરસાદ ભીંજવે..’

5
બ્રહ્મપુત્રના વધતા જળને કારણે ટાપુએ થોડોક ભાગ ગુમાવ્યો છે. તેમ છતા માજુલી સમગ્ર વિશ્વના સૌથી મોટો નદી પરના ટાપુ તરીકે ગીનીઝબુક ઓફ વર્લ્ડ રેકર્ડમાં નોધાયેલ છે.

સેવન સિસ્ટર્સ : ઉત્તર પૂર્વ ભારતની સફરે.. (ભાગ ૪)

9
શું એવો કોઈ દિવસ આવશે જયારે મારો બધો જ સમય માત્ર તારા માટે હોય..! ભલે આખું જીવન નહીં પણ માત્ર એક આખો દિવસ જો તારી સાથે જીવવા મળે તો!

તારી સાથે એક આખો દિવસ..

1
"તમારું નામ નહીં કહો?" જીગાભાઈએ મારી સામે જોઈ કહ્યું. હું ચમક્યો. મારું નામ તો જીગાભાઈને ખબર જ છે. ભૂલી ગયા હશે? પણ હું કહું એ પહેલા પેલી બોલી "બિંદીયા."

સોલહ બરસકી બાલી ઉમરકો સલામ

3
જ્યોતીન્દ્ર દવેના લેખનમાં શુગર કોટેડ હાસ્યનો અનુભવ થયા વગર ન રહે. કયા છેડે હાસ્ય પૂરું થાય, ફિલસૂફી શરૂ થાય અને ફિલસૂફીમાંથી આનંદ તરફ વળી જાય તેની ખબરેય ન પડે.

રોગ, યોગ અને પ્રયોગ : જ્યોતીન્દ્ર દવેનું અદ્રુત સર્જન

7
દેવતાઓની સ્તુતિઓ દ્વારા જે પરમજ્ઞાન અપાયું છે તે ઋગ્વેદ. જર્મન વિદ્વાન યાકોબીની ગણતરી મુજબ પણ ઋગ્વેદના મંત્રોની રચનાનો કાળ ઈ.સ. પૂર્વે ૬૫૦૦ જ આવે છે.

ઋગ્વેદ પરિચય : આદિ વેદ એટલે ઋગ્વેદ

4
ઘરની અને પપ્પાની વાર્તાઓની દુનિયા અને બહારની સંઘર્ષોથી ભરેલી દુનિયા વચ્ચે તું હંમેશા સેતુ બની રહી છે. સેતુ જ કેમ, તું બારી જ છે.

મારી જૂના ઘરની નાનકડી બારી..