નિત્ય વસંત… (એક અનોખો પ્રેમપત્ર) – હરિન્દ્ર દવે 9

તમે અત્યંત સુંદર છો, પણ માફ કરજો જો કહું તો, કે આ દુનિયા મને એથી પણ વધુ સુંદર લાગી છે.

તમારી સાથેની એ છેલ્લી મુલાકાત પછી કેટકેટલી વસંતો વીતી ગઈ છે. મારી કહેવાની આ રીત તમને ગમી નહીં, જીંદગીને મેં હંમેશાં તેની સુંદર બાજુએથી જ નિહાળી છે. હું એમ પણ કહી શક્યો હોત કે આપણી એ મુલાકાત પછી ઘણી પાનખરો પસાર થઇ ગઇ છે, પણ કોણ જાણે કેમ મને પહેલો વિચાર વસંતનો જ આવ્યો.

તમને આ પત્ર લખી રહ્યો છું, લાગે છે કે દુનિયા કેટલી નાની છે?

આપણે ફરી એક વાર મળી ગયા, આપણે પ્રથમ વાર મળ્યા ત્યારે મેં આપણા પ્રેમને બકુલ ફૂલની ઉપમા આપી હતી. આ વાત આજે સારી લાગે છે. આટઆટલા વરસો પછી સ્મૃતિજળનો થોડોક છંટકાવ થતાં એ પ્રીતિના પુષ્પની સૌરભ ચોમેર પ્રસરી રહી છે.

તમે પ્રથમવાર મળ્યા ત્યારે જેટલા સરળ લાગતા હતા એવા તમે આજે નહીં રહ્યા હો! વરસો વીતી ગયા છે તેની અસર મારા પર પડી છે એમ તમારા પર પણ પડી હશે. હું તમને ફરીવાર મળવાનો છું એ વાતે જ મારા મનમાં તમારી નવી તસ્વીર ઊભી થવા લાગી છે.

આ અરસામાં તમારા વિશેની ઘણી ઘણી વાતો મારા સુધી પહોંચી છે, સાંભળ્યું છે કે તમે સુંદર કાવ્યો રચો છો. તમારા કાવ્યોમાં તમે એવું જ વાતાવરણ ઊભું કરો છો, જેવું વાતાવરણ એકવાર તમે તમારા પ્રેમથી મારી આસપાસની દુનિયામાં રચ્યું હતું. તમે એવા જ શબ્દો અને એવી જ ભાવનાનું એક નાજુક વસ્ત્ર વણી રહો, જેના બંધનમાંથી હું આજે આટાઅટલા વરસો પછી પણ મુક્ત નથી બની શક્યો.

મેં તમારા એ કાવ્યો તો હજી સુધી વાંચ્યા નથી. પરંતુ, હું ખાતરીપૂર્વક કહી શકું છું કે તમારી સૌથી વધુ સુંદર રચનાઓ તમારા પ્રેમકાવ્યો જ હશે.

સાંભળ્યું છે કે તમે હવે ખૂબ જ દિલચશ્પ રીતે વાતો કરો છો. મારી સામે તો એ હોઠ કવચિત જ ખૂલતા, ત્રૂટક ત્રૂટક વાક્યોમાંથી અર્થનું અનુસંધાન શોધવા માટે વાણીની જે આડબીડ કેડી પરથી મારે પસાર થવું પડ્યું હતું એ હું હજી ભૂલ્યો નથી.

તમારી આંખોમાં કહે છે હજીએ જ ઊંડાણ છે, જે વડે પહેલી જ મુલાત વખતે તમે મને હૃદયમાં ઊતારી લીધો હતો. મારા માટે સૌથી મોટું આશ્વાસન તો એ છે કે તમારા હોઠ પરનું સ્મિત જેમનું તેમ જળવાઇ રહ્યું છે. એટલું જ નહીં, પણ તેમાં હવે નવો સંકેત પણ ઉમેરાયો છે.

હું ફરી પાછો કવિતા કરવા – તમારા ક્ષેત્રમાં પદપ્રવેશ કરવા બેસી ગયો. હું એ કહી રહ્યો હતો કે તમે ઘણાં સુંદર હતાં, પણ તમારા સોગંદ, આ દુનિયા મને એથીયે વધુ સુંદર લાગી.

આપણે છૂટા પડ્યા એ દિવસ તમને યાદ છે?

પહેલા પરિચયે આપણા બંનેના દિલની જે કુમાશ પ્રકટી હતી તેની પાછળ રહેલા મિજાજીપણાને પણ પછીના દિવસોએ ઠીક્ઠીક બહેલાવ્યું હતું. આમ સાવ મામૂલી વાત હતી; પણ તમે જીદ ન છોડી; મેં મનાવ્યા નહીં. હું કૉલેજ છોડી, શહેર છોડી ચાલ્યો જવાનો હતો, જેના ભાવિનો દોર કઇ દિશાએ વહેતો મૂકાવાનો છે એના ભાન વિનાનો વિધાતાના હાથમાંના પતંગ સમો હું તમને છેલ્લી વાર મળ્યો ત્યારે તમે ખૂબ ઉદાસ હતા.

તમારી ઉદાસીનતા તમારા વસ્ત્રપરિધાનમાં પણ દેખાતી હતી. હંમેશાં ચમકીલાં વસ્ત્રોનો આગ્રહ રાખી રહેલા તમે ત્યારે માત્ર શ્વેત વસ્ત્રો પહેરીને મને મળવા આવ્યા હતા. તમે તમારી રીસમાં એટલા જ અટલ હતા, ને હું મારી જિદમાં એટલો જ અડગ. અને બંને જાણતા હતા કે બંને ખોટા છીએ, સાચો છે માત્ર આપણો પ્રેમ.

મેં એટલું જ કહ્યું હતું કે તમારો સંગાથ પામી હું કૃતાર્થ થયો હોત, પણ તમારી શુભેચ્છાઓ પામીને તો હવે ભાવિ માટે વધુ આશા જાગી છે. તમને મારા એ શબ્દોમાં કટાક્ષ લાગ્યો હતો. હું પણ સહજ રીતે જ એ શબ્દો બોલી ગયો હતો પણ એમાં કેટલી બધી સચ્ચાઇ હતી તેનો ખ્યાલ તો એ પછી વીતેલા વસમા દિવસોમાં તમારા એ શુભેચ્છાના શબ્દોએ મારા દિલને જે આશ્વાસન પહોંચાડ્યું તેનાથી આવી શક્યો !

મને કહેવા દો કે આ દુનિયા ઘણી સારી છે.

તમે મને માત્ર વિરહનું દર્દ આપ્યું, આ દુનિયાએ એ દર્દ મને સ્હેજે યાદ ન આવે એવું વાતાવરણ રચી દીધું. મને એટએટલી મુસીબતો અને ઘટમાળ ના એવા એવા ચક્કરો ની ભીંસમાં આ દુનિયાએ રાખ્યો હતો કે તમારી યાદ પણ ન આવે એવા દિવસો ઊગ્યા અને આથમ્યા.

તમારી યાદ ન આવે એવા દિવસો.

આ દિવસો કેવા હોઇ શકે તેની તો કલ્પના જ કરવી રહી. આવા દિવસો માટે આ દુનિયાનો હું આભારી છું. એ માટે જ મને દુનિયા સુંદર લાગી છે.

મને દુનિયાએ હતાશ નથી કરી દીધો, લડતા અને ઝૂઝતા શીખવાડ્યું છે.

તમારાથી છૂટા પડ્યા પછી જિંદગી તરેહ તરેહની રાહગુજર પરથી પસાર થઇ છે.

આજે ફરી એના એ રસ્તા પર આવી ઊભો છું જ્યાંથી એકવાર ચકરાવા પર ચડી ગયો હતો. તમે પણ એ દિવસો પછી જિંદગી કઈ રીતે વિતાવી એ હું જાણતો નથી, પણ ફરી એકવાર આપણે મળી ગયા છીએ.

મને શ્રદ્ધા છે કે ફરીવાર હું તમને મળીશ ત્યારે ગમે તે મોસમ હશે તોયે વસંતનો વૈભવ જ સર્વત્ર પ્રસરી ગયો હશે. તમારા હોઠ પરના સ્મિતમાં કે મારા હ્રદયના વેરાન બની ગયેલા ઉપવનમાં…

– હરિન્દ્ર દવે

આજની યુવાપેઢી માટે પ્રેમપત્રો હવે જાણે વીતેલા યુગની નિશાની હોય એવું વાતાવરણ સર્જાયું છે, મોબાઈલ, ઈન્ટરનેટ અને ઝડપી પરિવહનના આ યુગને કારણે પ્રેમીઓ વચ્ચેના અંતર સમૂગળુ મટી ગયું હોય એમ અનુભવાય છે, પરંતુ હજુ હમણાં જ વીતી ગયેલા સમયમાં પ્રેમપત્ર એક અગત્યની મૂડી હતી, એ લખીને પ્રિયપાત્રને પહોંચાડવાની સમગ્ર ઘટના હૈયાના ધબકારની ગતિને અનેકગણી વધારતી તો તેનો ઉત્તર અને પ્રત્યુત્તર પણ એવા જ વમળો હૈયામાં પ્રસરાવતાં. વિરહ થયો છે એવા પ્રિયપાત્રને વર્ષો પછી ફરી મળવાનું થયું ત્યારે તેમને પત્ર લખ્યો હોય એ પ્રકારની પ્રસ્તુતિમાં આ કૃતિ લખાઈ છે. શ્રી હરિન્દ્ર દવેની કલમની સુંદરતા તો એમાં પ્રગટે જ છે, એક પ્રેમી હ્રદયની વાત પણ અહીં સુપેરે કહેવાઈ છે. સમર્પણ સામયિકના ૧૭ નવેમ્બર ૧૯૬૩ના અંકમાંથી પ્રસ્તુત કૃતિ અહીં પ્રસ્તુત કરાઈ છે.