“મળી જાય સવારે જો થેપલા કાં ભાખરી, સમજો પામી ગયા તમોને ‘શ્રીહરિ’ !”
અતિશયોક્તિ અલંકાર વાપર્યો છે પણ ઘણુ કરીને કાઠિયાવાડમા તો આ સમાન્ય જ પણ આવશ્યક બાબત છે. અહા! સવાર સવારમાં તાવડીએથી ગરમાગરમ ભાખરી ઉતરતી હોય ને ચમચી કે તાવેથાથી ભાત પાડી ભાખરી પર મઘમઘતુ ઘી રેડવામા આવે ને પછી અથાણા, ગોળ, દૂધ કે ચા સાથે જે રંગત જામે! ભાઈ ભાઈ!!
૨-૩ ભાખરી પેટમા પધરાવીને ખેડૂત, મજૂર, વેપારી, નોકરીયાત, વિદ્યાર્થી સવારે રોજીંદા કામે નિકળે પછી બપોર સુધી પેટ સામે ન જોવુ પડે એવો ‘ધરવ’ થઈ ગયો હોય.
ભાખરીનું કામ-કાજ બટેટા જેવુ છે. જેમ બટેટું બધા શાક જોડે ભળી જાય તેમ ભાખરી પણ બધા જોડે ભળી જાય. ભાખરી-શાક, ભાખરી ને છુંદો, ભાખરી ને ખાટુ અથાણું, ભાખરી ને ચા – દૂધ અને હા, મારું ભાવતુ ભોજન, એટલે ભાખરી ને કેરીનો રસ. મારા મોઢામાં તો લખતા-લખતા યે પાણી આવવા માંડ્યુ.
હવે વાત થેપલાની. દરેક સફરમા હમસફર એવા થેપલા.
ઘઉંના, મેથીના, બાજરાના, ઘઉં-બાજરાના.. અહાહા! નાગ-પાંચમ, રાંધણ છઠ, ટાઢી સાતમના દિવસે તો થેપલાનો મહિમા અનેરો જ હોય છે. અહીં યક્ષપ્રશ્ન એ છે કે થેપલા ગરમા ગરમ વધારે ભાવે કે બીજા દિવસે ઠંડા વધારે ભાવે?
થેપલા અને સૂકીભાજીનો પ્રેમ અતૂટ છે તેમ છતા થેપલાયે દરેક અથાણા, આથેલા મરચા અને ચા સંગ અનેરો સ્વાદ આપે છે. હવે તો થેપલા બજારમા પેકીંગમા મળવા લાગ્યા છે આથેલા મરચાને સંગ. ગુજરાતીઓ સફરમા નીકળ્યા હોય અને તેમની જોડે થેપલા ન હોય એવુ જવલ્લેજ બને. હું કોન્વેન્ટમા ભણતો ત્યારે મારી મમ્મી મને નાસ્તા-બોક્સમા ભાખરી અને છુંદો આપતી. રિસેસ પડે અને મિત્રો ભેગા થઇ સાથે નાસ્તો કરવા બેસીએ. મારા જેવા ભાખરીયા બોક્સ ઓછા જોવા મળતા કોન્વેન્ટ કલ્ચરને લીધે, પણ મિત્રોને ભાખરી-છુંદામા અનેરો રસ પડતો ને મનેય થોડી વેજ સેન્ડવીચ, બ્રેડ જામ અને એવુ બધુ ચાખવા મળતું પણ મનમા તો એક જ ગીત ગૂંજતું..
“ભાખરીની જોડ સખી
નહીં જડે રે લોલ..”
સ્કૂલથી લઈને કૉલેજ સુધી મમ્મીએ ભાખરી બનાવી જ આપી છે. પપ્પાને દુકાન હોય, સવારમા ભાખરીનો ગરમ નાસ્તો કર્યો હોય તો પછી જમવા તેઓ ૨ વાગ્યે આવતા. હું દિવાળી પર ફટાકડા વેંચવા દુકાને જતો. કાળી-ચૌદશ અને દિવાળી, આ બે દિવસ તો અમે ભાખરી “દબાવી” ને નીકળ્યા હોઈએ તો જમવા રાત્રે જ ઘરે આવતા. (હા, સમય મળ્યે દુકાને થોડો નાસ્તો કરી લેતા… ભુખ્યા પેટે એમ ભજન થોડા થાય?)
હાલ, નોકરી કરુ છુ ત્યારે ભાખરી પ્રેમને મારી અર્ધાંગીની જાણે છે, સમજે છે અને તે જ એ “પ્રેમ” ને સવાર સવારમા પીરસે પણ છે. થેપલા એ અત્યાર સુધી મને ઘણો સાથ આપ્યો છે. હું ડિપ્લોમા કરતો ત્યારે જ્યારે પણ ઘરેથી આવતા ત્યારે બધા મિત્રો ઘરેથી થેપલા લઇ આવતા. અમે ૨ દિવસ તો બધાના ઘરના થેપલાને ન્યાય આપી ને જ “ગાડું” ચલાવતા. થેપલા પૂરા થાય પછી જ ટિફીન કે મેસ પર જવાનુ શરુ થતુ. આમ અમે ગામે ગામના થેપલા ચાખેલા અને માણેલા.
મને એવુ લાગે છે કે આ “બર્ગર”, “પીત્ઝા” અને “સેન્ડવિચ્યા” લોકો “ભાખરી-થેપલા” તરફ વળે તો કેટલાયે રોગો તેમના શરીરમા ન પ્રવેશે! આશા છે ટુંક સમયમા પતંજલી ભાખરી અને થેપલા બજારમા મળતા થઈ જશે. ત્યાં સુધી તમેય ભાખરી-થેપલાનો આનંદ ઉઠાવો. અને હા, આવતા ઉનાળે એક વાર ભાખરી-રસ નો આનંદ ઉઠાવી જોશો અને મને યાદ કરજો.
– ગોપાલ ખેતાણી
જય હો ભાખરી થેપલાની
I want to write article on your site.. Can it possible? If yes, How? Thanks
મેહુલ, રજની અને ખુશ્બુ.. ખુબ ખુબ આભાર તમારા પ્રતિભાવ બદલ. અક્ષરનાદ વાંચતા રહેશો એવી આશા.
Great topic, delicious memory and fabulous matching of food items.. Especially BHAKHRI & AAM RAS..
superb article.
Sache j tesdo padi jay jyare thepla mali jay
બિરેન, જયરાજ, શાલીન, કૌશલ.. આપે આ લેખને માણ્યો અને પ્રતિભાવ આપ્યો તે બદલ ખુબ ખુબ આભાર. અક્ષરનાદ વાંચતા રહેશો એવી આશા.
Very nicely written. Amazing words combination. Great sirji, keep it up.
Superb Gopal, thepala no sath to haji pan nathi chutatato, apne je hostel ma thepla ni moj manta te anand to anero hato j pan hun haji pan jyare jyare overseas jau 6u tyare to atleast 10 divas to thepla na sahare j hou 6u.
Keep it up buddy….
Goof one…..nice
Nice gopal… Memories of ur life with small stories always force me to go back to chilhood days
સુરેશભાઈ, નિરવભાઈ, જિતુભાઈ, “મેરા તુફાન”, તેજસભાઈ, ભાવેશભાઈ અને કુલદિપભાઈનો પ્રતિભાવ આપવા બદલ અને લેખ વાંચવા બદલ ખુબ ખુબ આભાર ! અક્ષરનાદ વાંચતા રહો.. જય જય ગરવી ગુજરાત !
Good one Gopal.
ખુબ સરસ હો ભઇ
ગોપલ તે તો દિઇપ્લોમા ના દિવસ તાજા કરાવિ દિધા.
Liked. Thanks
GOPALBHAI…….MARU PAN PRIY BHOJAL CHHE AA BHAKHRI ANE THEPLA….SUPERB WRITING….BHAI……..BHAI……
વાહ ગોપાલભાઈ વાહ….!!!!!
અમે કોઇ સારા કર્યો કર્યા હશે કે તમારા જેવા ક્રિએટિવ મિત્રો મલ્યા…. ઉપર વાળા નો અને જિતુસર નો આભાર…!!!!!
અમારાએ પુણ્ય કે તમ જેવા મિત્રોનો સંગાથ અમને છે
ગુજરાતીઓના પારંપારિક નાસ્તાની વાનગીનું રસપ્રદ વર્ણન
-સુરેશ ત્રિવેદી
મ્રિગેન્દ્રભાઈ, પિયુષભાઈ, ભાવેશભાઈ,અતુલભાઈ, હેમંતભાઈ, સુબોધભાઈ, પ્રવિણભાઈ તથા રાજેન્દ્રભાઈ.. આપ સૌનો ખુબ ખુબ આભાર .. આ લેખને સમય આપવા બદલ અને પ્રતિભાવ આપવા બદલ.
I always have Bhakhri or Rotli in morning breakfast with honey and milk.This is my favourite breakfast.With warm regards.Thank you.
શીતળા સાતમને દિવસે ખાધેલાં ઠંડાં ભાખરી થેપલાં યાદ આવી ગયાં !!!
Saras Vaarta.
Liked.
Gopalbhai,
Tamari vat sav sachi chhe. Maru pan bhavtu bhojan ej chhe.
Thepla ane sukibhaji ane athanu wow kahevu pade.
ાત્યેર નુ generation આ પસંદ નથિ કદાચ ?
ખુબ સરસ રચના લખી છે. ખરેખર આજ ના બાળકોએ ફાસ્ટ-ફુડ્ ના બદ્લે આવુ જ સાત્વિક ભોજન જમવુ જોઇયે.
સાચુ કહુ તો ભાખરી અને થેપલા તો મારા પણ ફેવરીટ ભોજન છે. ખુબ ખુબ ધન્યવાદ્.
સાવ સાચુ ભાઈ…
You have taken away my words excellently…. I also like Bhakhari and Thepla – goes with anything — did you mention the welknown Chhaas ?
mrigendra.antani
borivali