Daily Archives: September 9, 2018

જેમ-જેમ કેદીઓમાં આ વાત ફેલાતી ગઈ, તેમ-તેમ એમેલિયા જવા માટે એમની વચ્ચે હરીફાઈ થઈ પડી. દોલેક હોરોવિત્ઝ નામનો એક કેદી પ્લાઝોવમાં ખરીદ અધિકારી હતો. એ જાણતો હતો, કે તેને સાવ એમને એમ તો શિન્ડલરની ફેક્ટરીમાં જવા દેવામાં નહીં જ આવે! પરંતુ છાવણીમાં તેની સાથે તેની પત્ની અને બે બાળકો પણ રહેતાં હતાં!

શિયાળાના છેલ્લા-છેલ્લા દિવસોમાં ધુમ્મસના રૂપમાં પૃથ્વી પોતાની આભા પ્રસરાવી રહી હતી, દોલેકનો સૌથી નાનો પુત્ર રિચાર્ડ સ્ત્રીઓના વિભાગમાં પોતાની માની પથારીમાંથી નીચે ઊતર્યો અને ટેકરી ઊતરીને પિતાની છાવણી તરફ દોડી ગયો. તેનું ધ્યાન તો સવાર-સવારમાં વહેંચાતી સૂકી બ્રેડમાં જ હતું. બ્રેડ મેળવવા માટે સવારની હાજરીના સમયે પિતાની સાથે હોવું તેને માટે જરૂરી હતું.

આપણે નથી જાણતા, કે માર્ચ મહિનાની તેર તારીખનો વસાહતનો એ છેલ્લો અને સૌથી ખરાબ દિવસ ઓસ્કર શિન્ડલરે કઈ રીતે પસાર કર્યો હશે. પરંતુ વસાહતમાંથી પ્લાઝોવની છાવણીમાં લઈ જવાયેલા તેના કામદારો કામ પર પાછા આવ્યા, એ સાથે જ ફરી એક વખત ઉત્સાહમાં આવી ગયો, અને ડેન્ટિસ્ટની આગામી મુલાકાત માટે ફરીથી માહિતી એકઠી કરવા મંડી પડ્યો. કેદીઓ પાસેથી તેને જાણવા મળ્યું, કે એસએસ દ્વારા ‘ઝ્વાંગસરબેઇટ્સલાર્જર પ્લાઝોવ’ જેવા લાંબા નામે ઓળખાવાતી એ છાવણી કેદીઓ માટે કોઈ રીતે યોગ્ય ન હતી. એમોન ગેટે યહૂદી ઇજનેરોની પર વિરુદ્ધમાં પૂરા જોશ સાથે તૂટી પડ્યો હતો. ઝાયમન્ટ ગ્રનબર્ગ નામનો યહૂદી ઇજનેર કોમામાં સરકી ગયો ત્યાં સુધી તેને માર મારવાની છૂટ તેણે ચોકીદારોને આપી દીધી હતી; છાવણીનું દવાખાનું દૂર સ્ત્રીઓની છાવણી પાસે આવવેલું હતું, ત્યાં પણ એને એટલો મોડો લઈ જવામાં આવ્યો, કે એ નિશ્ચિતપણે મૃત્યુ જ પામે! કેદીઓ ‘ડેફ’માં કામ પર આવ્યા ત્યારે ફરી એક વખત તેમને સંતોષ થાય એવો સુપ પીવા મળ્યો. સુપ પીતાં-પીતાં કેદીઓએ ઓસ્કરને એ પણ જણાવ્યું કે પ્લાઝોવનો ઉપયોગ માત્ર કેદીઓ માટેની છાવણી તરીકે જ નહીં, પરંતુ તેમાં યહૂદીઓને મૃત્યુદંડ આપવા માટે પણ કરવામાં આવી રહ્યો હતો. બધી જ છાવણીઓમાં હત્યા થઈ રહી હોવાની વાતો તો સંભળાતી જ હતી, પરંતુ અહીંના કેટલાક કેદીઓએ તો હત્યાના દૃશ્યો પોતાની નજરે જોયાં હતાં!