પ્યાર દીવાના હોતા હૈ.. (ગીતમાલા) – હર્ષદ દવે 1
રાજેશ ખન્ના અને આશા પારેખની ઓન સ્ક્રીન કેમેસ્ટ્રી અવિસ્મરણીય છે. પ્રેમી યુગલ તરીકે તેઓ એટલાં તો સાહજિક લાગે છે કે આપણે તેમની પ્રેમકથામાં ખોવાઈ જઈએ.
અક્ષરનાદ
રાણકપુર – કુંભલગઢ ટ્રેકિંગ ડાયરી (૧) – નેહા રાવલ 9
ટ્રેકિંગ કથાનો આરંભ થાય છે એક ફોન કોલથી. મારી દીકરી શૈલીને ટ્રેકિંગના બેઝકેમ્પ પર મુકવા જવાની ઇન્ક્વાયરી માટે મેં કરેલો એક કોલ..
કુચીપુડી : આપણો સાંસ્કૃતિક વારસો – અર્ચિતા દીપક પંડ્યા 2
આપણાં શાસ્ત્રીય નૃત્યો પાસે પ્રાચીન ગ્રંથો રૂપી ખૂબ મજબૂત પાયો છે. કુચીપુડી નૃત્યશૈલી આપણા સાંસ્કૃતિક વારસાને આંધ્રપ્રદેશ તરફથી એક મૂલ્યવાન પ્રદાન છે.
દેવી સૂક્ત – શ્રદ્ધા ભટ્ટ 4
આદિ શક્તિની પાણી સાથે સરખામણી શા માટે? જળ અથાગ છે અને વળી સૌથી વધુ જરૂરી તત્વ પણ. જળરાશીનો વિસ્તાર અસીમ છે અને એ જ રીતે જીવન પ્રકિયા પણ સતત અવિરત વિસ્તરતી જાય છે.
માડી તારું કંકુ ખર્યું ને સૂરજ ઊગ્યો.. અવિનાશ વ્યાસ 1
જગદંબાના તેજસ્વી લલાટ પરથી જરા જેટલું કંકુ ખરે ને એમાંથી પ્રાદુર્ભાવ થાય સૂર્યનો. સૂર્ય એટલે તેજપુંજ. જે શક્તિના ભાલેથી ખરેલ ચપટીક કંકુ થકી નિર્માણ થયું હોય તે સૂર્ય જ જો આટલો ઓજસ્વી હોય તો સ્વયં એ શક્તિનો પ્રકાશ કેટલો હોય?
યે કૌન સા રંગ હૈ ઉમ્ર કા.. – કમલેશ જોષી
“એન.સી.સી. મેરે લિયે સબ્જેક્ટ નહીં હૈ, ડ્રીમ હૈ…” એ બોલ્યો. “મારા પપ્પા લશ્કરમાં છે અને મારા દાદાજી એકોતેરની લડાઈમાં શહીદ થયા હતા.”
ફાંદનો જવાબ – નેહા રાવલ 4
એક વાતે હું ગર્વ લઈ શકું કે મારા અસ્તિત્વ વિશે અને એને દૂર કરવાના ઉપાય વિશે લોકો હજુ પણ ડોકટરો, ડાયેટીશીયનો કે પછી જીમ સુપરવાઈઝર્સ પર વિશ્વાસ કરે છે. પણ હજુ સુધી કોઈ બાબા કે તાંત્રિકે એવી જાહેરાતો નથી કરી કે ‘વર્ષો જૂની ફાંદથી છુટકારો મેળવો. પંદર દિવસમાં ઉકેલ નહિ તો પૈસા પરત.’
સુખને એક અવસર આપો : પુસ્તકપર્વ – ધર્મેન્દ્ર કનાલા
સવારમાં બોલતી ચકલી, ઉગતો સૂરજ, બાળકની આંખમાં રહેલી મુગ્ધતા, બર્ફીલો હિમાલય, મર્માળુ વડીલ જેવા વૃક્ષો, માના ખોળામાં જે આનંદ આપી શકવાની તાકાત છે એ આપણે ક્યાં માણી શકીએ છીએ?
વહુ હો તો ઐસી – સ્વાતિ મેઢ 3
‘પણ હજી તો શિયાળો છે ને ઠંડી તો ઘણી છે. અત્યારથી માટલું?’ સુધીરભાઈના મનમાં સવાલ થયો પણ એ બોલ્યા એટલું જ, ‘ચાલો અત્યારે જઈશું?’
(લ)ખવૈયાગીરી : પુસ્તકસમીપે – અંકુર બેંકર 8
પુસ્તકમાં અલગઅલગ તેર નિબંધ છે. મોટાભાગના નિબંધો વર્ષ ૨૦૦૦થી લઈ ૨૦૧૪ સુધીના ‘અખંડઆનંદ’ના દિવાળી વિશેષાંકમાં પ્રકાશિત થયેલ છે.
The Silence Of The Lambs- માનવમનના અંધકારને સમજવાનો પ્રયાસ.
એવી ભયાનક દુનિયા રજૂ થઈ છે જે અપૂર્ણ છે. બધા જ પાત્રો શોધમાં છે જે એમને પૂર્ણતા આપે. બૉલીવુડે આ ફિલ્મની ‘સંઘર્ષ’ થી ‘મર્દાની-2’ સુધીની નબળી નકલો બનાવી.
બનારસ ડાયરી : વિવેક દેસાઈ; પરિભ્રમણ – હીરલ વ્યાસ 2
માણસ તરીકે આપણે ક્ષણમાં જીવવાનું હોય. વીતી ગયેલી કોઈપણ ક્ષણ પાછી ફરતી નથી. પણ, કોઈ ચોક્ક્સ ક્ષણને આપણે ‘સ્ટૅચ્યુ’ કહી શકીએ છીએ.
કેન્યા : ૩ (સફરનામું) – સ્વાતિ મુકેશ શાહ 4
ચિત્તો હરણના બચ્ચાને મારી, તેને લઇ ઝાડ ઉપર ચઢી ગયો. ચિત્તો પછી મરેલા બચ્ચાને લઈને નીચે ઉતારવા કોશિશ કરતો હતો પણ હરણના શીંગડા વચ્ચે આવતા હતાં. બહુ મહેનતના અંતે હરણને નીચે ફેકી પાછળ તેણે કુદકો માર્યો અને બચ્ચાને ખેંચીને દૂર લઇ ગયો.
મનગમતું ચોમાસું – મીરા જોશી 1
તારા ભીંજાયેલા તરબતર શરીરને અઢેલીને બેઠેલી હું, તારા ભીના વાળમાં ફરી રહેલી મારી નાનકડી આંગળીઓ, એકમેકના ભીના અધરોને ચૂસીને ગૂંથાતું ઐક્ય ને એ સ્પર્શથી રુંવે રુંવે ઉગતી પ્રગાઢ તડપ..
ઝાંઝવાથી જંગ – પરબતકુમાર નાયી 1
તને તકલીફ થાશે આવવામાં આ ગઝલ પાસે,
ગલી છે શે’રની આ સાંકડી ને કાફિયો છે તંગ!
ગાય, બકરી ને કાગડો – દુર્ગેશ ઓઝા 2
બાળવાર્તા ‘ગાય, બકરી ને કાગડો’ કોઈનું ભલું કરી. કોઈને ખુશી આપી આનંદ માણવાની વાત સરળ શબ્દોમાં મૂકી આપે છે.
ક્લોકટાવર અને ચામાચીડિયા : અજય સોની; વિવેચન – એકતા નીરવ દોશી 1
વાર્તા અભ્યાસુઓ માટે ઉદાહરણ જેવી આ વાર્તા મગજને એક સરસ ખોરાક આપી શકે એમ છે. એક જ વાર્તા દરેક સ્તરે કેમ લખી શકાય એ સમજવા માટે આ વાર્તાને વારંવાર વાંચવી રહી.
ક્લોકટાવર અને ચામાચીડિયા – અજય સોની
રેશનના સડેલા, જીવાતવાળા ભાત ખાઇ લઉં એટલો સમય પણ ત્યાં માંડ બેસાય. બનાવટી સુગંધ અને ખંધુ હાસ્ય મને ભાતમાં આવતી કાંકરી જેવું લાગતું. ભાતમાં થોડા માંસના ટૂકડા પણ હોય, એટલે રંધાઇ ગયેલા ધનેડાથી બહુ વાંધો ન આવતો.
કથક: નૃત્યથી વિશેષ – અર્ચિતા દીપક પંડ્યા 5
કથકનૃત્યની એક લાક્ષણિકતા છે ભ્રમરી કે ઘુમરીનો પ્રયોગ. નર્તક ત્રણના આવર્તનમાં ચક્કર એક સાથે ફરીને અંતે સ્થિર મુદ્રામાં ચમત્કૃતિથી પ્રેક્ષકો સામે ઊભા રહી જાય છે.
વાસાંસિ જીર્ણાનિ : દેવાંગી ભટ્ટ; પરિભ્રમણ – હીરલ વ્યાસ 4
નવલકથામાં ચાર સ્ત્રીઓની વાત છે. પોલોમા, ઓરોરા, રાબિયા અને મોંઘી. જુદા કાળખંડમાં, જુદા પ્રદેશમાં છે છતાં ચારેયમાં એક વાત સામાન્ય છે, એમની અધૂરી રહેલી ઈચ્છાઓ.
ગુજરાતનું ગૌરવ : ચિલ્ડ્રન્સ યુનિવર્સિટી.. 2
બાળકો માટે બગીચા, બાલમંદિર, ઘોડિયાંઘર હોય એ સામાન્ય છે પણ બાળકો માટે એક અલાયદી યુનિવર્સિટી હોય એવું તો ભાગ્યે જ સાંભળવા મળે!
મિલન અભી આધા અધૂરા હૈ.. – કમલેશ જોષી 11
લગ્ન પહેલા મુરતિયાઓ જોવા આવે એવો રિવાજ હું જાણતો હતો પણ એ રિવાજ મુજબ એક છોકરો મોટીબેનને આજે જોવા આવવાનો હતો એ સાંભળી કોણ જાણે કેમ મને એસએસસીની પરીક્ષા હોય એવું ટેન્શન થઈ ગયું.
કેટલીક વિશેષ શાળાઓ.. – હેમાંગી ભોગાયતા મહેતા 2
કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકાર દ્વારા એવી શાળાઓ ચલાવવામાં આવે છે જ્યાં વિદ્યાર્થીઓને વિનામૂલ્યે શિક્ષણ અને રહેવાની સુવિધા ઉપલબ્ધ હોય છે.
ખુમારી તો વારસાગત.. ખલીલ ધનતેજવીની અદ્રુત ગઝલ 1
ખલીલ ધનતેજવીની ગઝલો એટલે ફાટફાટ ખુમારીભર્યા શબ્દોનો છલકતો સાગર.
પુસ્તક સારાંશ : Balakot Air Strike – How India Avenged Pulwama – મનન ભટ્ટ 1
’Balakot Air Strike – How India Avenged Pulwama’ પુસ્તક ભારતની આતંકવાદ વિરુદ્ધની લડાઈનું અને સૈન્ય ઈતિહાસનું રુખ બદલી કાઢનાર ઘટનાઓનું તાદ્દશ વર્ણન કરે છે.
કેન્યા : ૨ (સફરનામું) – સ્વાતિ મુકેશ શાહ 7
એક ઉંચા ઝાડની ડાળી ઉપર દીપડો સુતો હતો અને ઝાડની ચારે બાજુ અમારા જેવા પર્યટકોના વાહનો ઉભા હતા. થોડીવારમાં દીપડો ઉઠીને ચારે તરફ જોવા લાગ્યો.
હૈ દુનિયા ઉસી કી, જમાના ઉસી કા – હર્ષદ દવે 2
અમેરિકન ફિલ્મ ‘કમ સપ્ટેમ્બર’ પરથી બનેલી ‘કશ્મીરકી કલી’ (૧૯૬૪) ફિલ્મનું એ ગીત રફીના ચાહકોએ સાંભળ્યું ન હોય તેવું બને જ નહીં.
વરસાદને’ય રડાવવાની આદત છે – મીરા જોશી 2
વરસાદને’ય રડાવવાની આદત છે, તારી જેમ જ! પણ તું હોય તો મજાલ છે વરસાદની’ય કે મને રડાવે..! પ્રેમનું ચોમાસું બારેમાસ હ્રદયમાં ઉગતું હોય ત્યારે પ્રકૃતિનો વરસાદ અત્યંત વહાલો લાગે છે પણ એ જ પ્રિયતમ જેની સાથે વરસાદે ભીંજાયા હોય ને પછી એ સમીપ ન હોય ત્યારે આ વરસતો વરસાદ ઝીરવવો ખૂબ વસમો થઈ જાય છે.
મુક્તિ – મયૂર પટેલ; વિવેચન – એકતા નીરવ દોશી
બેતાલીસ વર્ષની સ્ત્રી પોતાની સાંસારિક જવાબદારીઓ પૂર્ણ કર્યા બાદ એક મનોચિકિત્સક અને સેક્સોલોજિસ્ટને મળવા જાય છે. પતિ સાથે ક્યારેય જાતીય સુખનો અનુભવ નથી થયો કારણ કે એને સ્ત્રીમાં રસ છે.
મુક્તિ – મયૂર પટેલ
મનમાં મૂંઝવણનો પાર નહીં કે, કેમ આવું થાય છે! પણ જે થાય છે એ ખોટું છે કે પાપ છે, એવી સમજણ કેળવાય એ પહેલાં તો તે લપસી ચૂકી હતી. શારીરિક આવેગોને વશ થઈને કરવામાં આવતા તેના ચોર-સ્પર્શો મોટાભાગની છોકરીઓને નિર્દોષ લાગતા, પણ એક દિવસ..