ટર્નિંગ પોઈન્ટ, ટોકિંગ પોઈન્ટ – કંદર્પ પટેલ 12


જુન મહિનો. વેકેશન પુરા અને સ્કુલની શરૂઆત. દર વર્ષે આ મહિના દરમિયાન કેટલાયે વિદ્યાર્થીઓ પોતાની ‘સ્ટુડન્ટ’ લાઈફને અલવિદા કહીને આગળ વધવા અસલી પરીક્ષાઓનો સામનો કરવા પોતાની ગાડીઓને ‘કિક’ લગાવતા હોય છે. આ સમયે કોલેજના કેટલાયે ગ્રેજ્યુએટ્સ માર્કેટમાં પોતાની ‘હરાજી’ કરાવવા માટે લાઈનબદ્ધ ઉભા રહી જાય છે. ‘માર્કેટર્સ’ એકદમ શાકભાજીના ભાવે તેમની ખરીદી કરે છે અને તોયે ઢગલો ‘શિક્ષિત બેરોજગાર’ બનીને સડી જાય છે. આશાઓ- અપેક્ષાઓ- ઇચ્છાઓ- ભવિષ્યની સચ્ચાઈ… આ દરેક વાતો જાણે અંધકારમાં ડૂબેલી જણાય છે. સામાજિક, આર્થિક, વ્યવહારિક સંબંધોનું દબાણ એટલું હોય છે કે જાણે તેમને ‘પ્રેશર કૂકર’માં મુક્યા હોય અને ‘સીટી’ એ લોકો આમની હાલત પર મારતા હોય છે. નિરાશાના ગર્તમાં ડૂબીને નાસીપાસ થઈને બેસી જાય છે. મનને મારીને ગમે ત્યાં પોતાના ‘લેવલ’ કરતા નીચેના સ્તરની જોબ સ્વીકારે છે. શું કરવાના? આગળનો પ્લાન શું છે? જોબ મળી ગઈ? ‘પ્લેસમેન્ટ’ ના થયું? વિચાર્યું છે કંઈ? કોઈ જગ્યા એ ‘સેટિંગ’ પડ્યું? લોકોના શેતાની દિમાગની ઉપજ એવા આ દરેક પ્રશ્નો આખો દિવસ એક જુવાનિયાના મનને ભવિષ્યના ભયની પ્રતીતિ કરાવે છે, પણ કોઈને પ્રેરણાત્મક કે સૂચક વાતો કહેવી નથી.

પણ દોસ્ત..! આ વાત એટલી પણ હળવાશથી ‘હવાબાણ હરડે’ની જેમ હવામાં ઉછાળાય એટલી સહજ પણ નથી જ. પ્રશ્નો તો પૂછશે, પૂછાશે અને પુછાવા જ જોઈએ. જેટલો વિરોધ એટલો જ માણસ જીવનના તાપમાં ઉકળીને બહાર આવે. ત્યારે જ દિલમાં એક ધગધગતો લાવા નિર્માણ પામે. કંઈક દુનિયાને કરીને બતાવવાની હામ ઉભી થાય. ૨૧ વર્ષના જુવાનજોધ છોકરાને જોઇને કોઈ પણ વ્યક્તિ તેના તેજથી અંજાઈ જવો જ જોઈએ, અભિભૂત થવો ‘જ’ જોઈએ. આ ઉકળતી યુવાનીને દુનિયામાં પોતાનો સિક્કો જમાવવા માટે કોઈ બંધન રોકી શકે તેમ નથી, એ ઉર્જાનો ‘પાવર બેંક’ છે. જીગરમાં એક ખમીર ખોળી-ખોળીને બોલવું પડે અને નસીબના ‘સેફ ટ્રેક’ પરથી ગાડી ઉતારીને પરિશ્રમના ‘અનઇવન ટ્રેક’ પર ગાડી દોડાવવી પડે. સપનાઓને સાકાર કરવા પહેલા બળબળતી આગમાં બળવું પડે, કંઈક કરી છૂટવું પડે. પરંતુ, એ બધું જ ત્યારે જયારે ખુલ્લી આંખે સપના જોયા હોય અને તેને પુરા કરવાની ત્રેવડ હૃદય ફાડીને બહાર ડોકિયા કરતી હોય.

કાળજામાં એક એવો ‘સૂપ’ વહેતો હોવો જોઈએ કે જે ‘કર્તુત્વશક્તિ’ની ભૂખ લગાડે, એ પણ કકડીને. હાથ-પગમાં એવા ઇલેક્ટ્રિક કરંટ જોઈએ જેનો ઝટકો આખી દુનિયા મહેસૂસ કરે. આંખો તેઝતર્રાર ડી-એસ.એલ.આર કેમેરાની જેમ ‘વેલ ફોકસ્ડ’ હોવી જોઈએ જે માત્ર પોઝિટીવ વાઈબ્સને ઉચકીને કેપ્ચર કરે અને તેની જ ‘નેગેટિવ’ બને. કેટલાયે અવનવા અનુભવો કરવા પડે, શરીર પર એ અનુભવોના જોરદાર ઘા પડવા જોઈએ અને ‘ઉત્સાહ’ના મલમ વડે ‘હતાશા’ના એ જ ઘાવ ભરાવા જોઈએ. કોઈ પણ આંગળી કેમ ચીંધી જાય આપણી સામે ? શું આ દુનિયામાં આપણું ‘પ્લેસમેન્ટ’ ગાંડા-ગમાર, અણઘડ અને અવ્યવસ્થિત સમાજનું નીચું મોં કરીને સાંભળવા થયું છે? આંખમાં આંખ નાખીને જવાબ દેવાનો સ્વમાની ફાંકો અંદરથી ના આવે ત્યાં સુધી હજુ બાળક જ છો એવું સમજી લેવું અને ખૂણામાં એક આંગળી મોઢા પર ઉભી મુકીને ઉભા રહી દરેકનું સાંભળવાની તૈયારી રાખવી.

આજે તમારી ગરજ છે એટલે ‘જોબ’ લેવા દરેક દોડવાના. ‘જેક’ લગાવાની ટ્રાય કરશે, નહિ મેળ પડે એ વળી આગળ ભણીને અને માસ્ટર્સ (હકીકતમાં નહિ..!) કરવા પાછો પોદળા વચ્ચે સાંઠીકડું ઉભું રાખવાનો પ્રયત્ન કરશે. પણ, ત્યાં આપણામાં શું એવી લાયકાત છે કે ખરેખર આપણે ‘શું’ અને ‘કેટલું’ ડિઝર્વ કરીએ છીએ? એ ખ્યાલ છે ખરો ? કે માત્ર શેખચિલ્લીના સપનાઓમાં ‘ખેરાતી’ બનીને પોતાનો જ ‘ખરખરો’ કરાવવા આ સૂકા ભઠ્ઠ ‘ખેતર’માં નીકળી પડ્યા છીએ…જ્યાં આપણી કોઈ સ્વતંત્રતાને સ્થાન જ નથી. આપણા વિચારો, વાણી અને વર્તનને બાંધવા સામે ચાલીને આપણે જઈએ છીએ. એનું કારણ માત્ર એક જ છે, કે આ ૨૧ વર્ષમાં માર્કસની પાછળ આપણે ત્રણ(પોતાના અને પોતે) એવા દોડ્યા કે વ્યક્તિત્વનું નિર્માણ કરવાનું જ ભુલાઈ ગયું. એક અલગ ચીલો ચાતરીને રસ્તો કરવાનું ‘સાઈડ બાય’ થઇ ગયું. આસપાસની દુનિયા માત્ર એક સાંકડા કુવા જેટલી બની ગઈ.

જરૂર છે, લાઈફના આ ‘ટર્નિંગ પોઈન્ટ’ પર પોતાના ‘ટોકિંગ પોઈન્ટ’ ને ઇન્સ્ટોલ કરવાની. જરૂર છે, પોતાની ઓળખ ઉભી કરવાની. જરૂર છે, યા હોમ..કરીને કુદી પડવાની. જરૂર છે, ‘ઘેટાશાહી’ ટોળામાંથી બહાર આવીને સ્વતંત્ર નિર્ણયશક્તિ ખીલવવાની.

હું સ્પષ્ટપણે માનું છું કે દરેક વ્યક્તિ એક ‘માર્કેટર’ છે. રોજ સવારે ઉઠીને લોકો પોતાને બીજાનાથી થોડા વધુ ચડિયાતા બતાવવાનો પ્રયત્ન કરે છે. પોતાના શરીર, વિચારો, કાર્યો, સુખ, ખુશી .. આ દરેક હમેશા વધુ સારું કેમ રહે તેનો પ્રયત્ન કરતા રહે છે. બસ, આ સ્કીલને જ ડેવલપ કરવાની છે ને દોસ્ત..! આવતી કાલે જ્યાં પણ જઈએ કે જે કઈ કરીએ… પોતાની સ્વતંત્ર નિર્ણયશક્તિ વડે માર્કેટિંગની દુનિયામાં ઉભા રહી જ શકવાના. આ દુનિયાનો દરેક માણસ રોજ સવારે ઉઠીને ‘શું કરું તો વધુ ફાયદો થાય..?’ એના માટેની માર્કેટિંગ સ્કીલ વિચારતો રહે છે. પછડાટ ખાઈને ફરી પાછા દરિયાના મોજાની જેમ ઉંચે ઊછળતા આવડતું જરૂરી છે. નદીના બંધનની જેમ નિરંતર વહેવું એ જ નિયમ છે, સમયનો નહિ.. પરંતુ આપણો..!

આજે દરેક જુવાનિયો પોતાનું લેવલ જોયા વિના જ દુનિયાને ‘જજ’ કરતો થયો છે. પણ ત્રણ આંગળી અને મોટો અંગુઠો આપણી તરફ છે ભાઈ’લા. જયારે પોતે હૃદયમાં આત્મવિશ્વાસનો દીવો જગાવીને ફરીશું ત્યારે હતાશા-નિરાશા એ દીવાના અંધકાર નીચે છુપાઈ જશે. બસ, મોજ પડવી જોઈએ. કોણ કેવું કહી ગયો છે? અને કોણ શું કહે છે? એની ચર્ચા કરવા મોટીવેશનના ‘અધિવેશનો’ ભરીને ‘વેન્ટીલેટર’ પર જવું નહિ. ચર્ચા કરવા કરતા પોતાનામાં શું ખૂટે છે? એનો હિસાબ માંડો અને એની દુકાન ખોલો. સાંજ સુધીમાં દુકાનનો વેપલો કેટલો થયો એ નક્કી કરો અને નફા-ખોટની ગણતરી કરો. તાળો આપોઆપ મળી જશે.

ખોટી ચર્ચામાં ઉતરવું નહિ, એક આ ‘કામદેવ’ નું બ્રહ્મવાક્ય મનમાં ઘુસાડી દો.
“ચર્ચા એટલે ખર્ચા, સમયના અને શક્તિના…!”

– કંદર્પ પટેલ

બિલિપત્ર

વ્હુ આર યુ?
વ્હોટ આર યુ?
વ્હાય આર યુ?

આ ત્રણ પ્રશ્નોના જવાબ પોતાના દિલને પૂછવા અને કેટલાના ‘રીવર્ટ’ મેઈલ આ મન ના ‘ઈનબોક્સ’માં આવે છે એ જાતે જ ચેક કરો. જેટલા ‘સ્પામ’માં છે તે ‘ઈનબોક્સ’માં જ કેમ નથી રિસીવ થતા એ જોવાનો પ્રયત્ન કરો. ‘ડ્રાફ્ટ’માં રહેલા જવાબો જયારે ‘સેન્ટ’ બતાવશે તે દિવસે નસીબનો ‘મેઈલ’ આવ્યો સમજો.


Leave a Reply to Raj AdhyaruCancel reply

12 thoughts on “ટર્નિંગ પોઈન્ટ, ટોકિંગ પોઈન્ટ – કંદર્પ પટેલ